Euskal Jokoaren Behatokiak egindako eta UPV/EHUko Jonatan García irakasleak zuzendutako “Jokalarien prebalentzia, ohiturak eta profilak Euskadin” izeneko azterlanaren arabera, ausazko jokoak oso presente daude euskaldunen eguneroko bizitzan.
Lanak agerian uzten du euskal biztanleriaren % 92,8k jokatu duela noizbait bere bizitzan eta % 85,8k azken urtean egin duela. Zifra horiek igoera nabarmena adierazten dute 2020an erregistratutako % 70,5aren aldean. Hazkunde nabarmen hori, hein handi batean, Gabonetako loteria eta Erregetako loteria ausazko jokotzat hartzearen ondorioa da. Izan ere, bi modalitate horiek ez dira beti ausazko jokotzat hartu eta, hortaz, zuzeneko eragina izan dute aipatu igoera horretan. Hala, Loteria Nazionaleko zozketa bereziak (% 92), primitiboa (% 37) eta ONCEren kupoia (% 17) dira, alde handiarekin, jokoan parte-hartze handiena duten modalitateak.
Azterlanak berresten du kirol-apustuak direla gazteen artean joko modalitate ezagunena, % 37,1ek aurrez aurre parte hartzen duelarik eta % 9,7k online egiten duelarik. Guztira, euskal gazteriaren % 47k inguruk egiten du kirol-apusturen bat, beste adin-taldeetan erregistratzen diren ehunekoak baino nabarmen handiagoa.
Kirol-apustuen ondoren, euskal gazteek gehienbat bingoak (% 22,6 aurrez aurre eta % 1,6 online) eta kasinoak (% 17,7 aurrez aurre eta % 6,3 online) bisitatzen dituzte. Helduak baino neurri txikiagoan bada ere, ezohiko loterietan ere parte hartzen dute: % 48,4k produktu horiek erosten dituela onartzen du, bereziki, gabon garaian.
Dibertsioa da gazteek jokatzeko duten motibazio nagusia, adin-talde horretako inkestatuen % 32,3k adierazten duenez. Gazteek eta 65 urtetik gorako biztanleek dituzten motibazioek ez dute bat egiten, azken horien artean tradizioa baita pizgarri nagusia (%54,1).
Aurrez aurreko jokorako, dirua irabaztea (% 42,7) eta tradizioa (% 39,7) dira arrazoi nagusiak. Online modalitatean, berriz, dibertsioa (% 34,5) eta irabazi ekonomikoak (% 24,1) dira erakargarri handienak.
Online jokoa eta hasiera adina
Txostenak online jokoaren gorakada nabarmentzen du gazteen artean. Izan ere, modalitate digitala, batez ere, adin-talde honetan kontzentratzen da. Aldiz, loteriek presentzia txikiagoa dute gazteen artean helduekin alderatuta.
Azterketak erakusten duenez, 2020an bildutako datuen arabera, 18-24 urteko gazteen % 60k aitortzen zuen jokoan hasi zela adin txikikoa zenean. Lau urte beranduago, kopuru hori % 34,6ra jaitsi da aurrez aurreko jokoan, baina antzeko mailetan mantentzen da (% 60,6) online jokoaren kasuan. Horrek adierazten du, establezimendu fisikoetarako sarbide kontrolerako neurriek eragin positiboa izan badute ere, ingurune digitalak adingabeentzako sarbidea izaten jarraitzen duela.
Oro har, 18 urte bete aurretik jokoan hasi ziren pertsonen kopurua % 25ekoa zen 2020an eta gaur egun % 17,1era jaitsi da aurrez aurreko jokoan eta % 20,6ra online jokoan. Azterlanaren arabera, joko-lokaletarako sarbide-kontroleko neurri berriek hasiera-adinaren moteltzeari lagundu diote.
Jokoaren problematika eta arrisku faktoreak
Txostenak agerian uzten duenez, Euskadin, biztanleriaren % 1,5 joko problematikoaren faseren batean egon liteke. Talde horretatik, % 0,8 joko patologikoko egoeran dago (arina, moderatua edo larria), eta beste % 0,7 arazoak garatzeko arriskuan dago.
Zenbaki absolutuetan, Euskadin 20.000 pertsona inguruk jokoaren nahasmendu mailaren bat jasaten dutela kalkulatzen da, nahiz eta horietatik 2.000 bakarrik dauden egoera larrian.
Gainera, azterketak erakusten du biztanleriaren % 7,5ek ezagutzen duela jokoarekin arazoak izan dituen norbait, eta kopuru hori % 16,7ra igotzen da ingurune hurbilenari buruz galdetzen denean.
Azterlanaren arabera, 18 eta 24 urte bitarteko gazteria da balizko joko problematikoa izateagatik nabarmentzen den taldea (% 6,5), nahiz eta ez duen patologia larriagoak erakusten. Horrek adieraz dezake ausazko jokoetara sartzen ari diren pertsonek arrisku-etapa goiztiarragoak dituztela; nahiz eta adikzio larriagoekin ez duten topo egiten.
Txostenak ere nabarmentzen du goi-mailako ikasketak dituzten pertsonek joko problematikoko indize baxuenak dituztela, % 0,3 baino ez. Aldiz, lehen mailako ikasketak dituztenek joko patologiko larriaren batezbesteko tasa hirukoizten dute, % 1,5era iritsiz. Azterlanaren arabera, datu horiek iradokitzen dute hezkuntza-maila babes-faktore bat izan daitekeela. Izan ere, prestakuntza handiagoa duten pertsonak jokoaren arriskuez kontzienteagoak direla dirudi eta hobeto kudeatzen dituzte beren parte-hartze ohiturak.
Generoaren araberako desberdintasunak
Azterketak genero-desberdintasun garrantzitsuak agerian uzten ditu joko-ohituretan. Gizonek nahiago dituzte kirol-apustuak, kiniela eta txanpon-makinak, bai aurrez aurreko bertsioan, bai online. Zehazki, kirol-apustuek maskulinizazio argia erakusten dute: gizonen % 9,8k aurrez aurre parte hartzen dute emakumeen %2 ,8ren aurrean, eta online bertsioan, gizonen % 2,2k jokatzen dute, emakumeen parte-hartzerik erregistratzen ez den bitartean.
Emakumeek, bestalde, joko tradizionalagoak nahiago dituzte, hala nola Loteria Nazionaleko zozketa bereziak. Horrez gain, patroi sozialak desberdinak dira: gizonek gehienbat bakarka jokatzen dute (% 42,7), emakumeek, aldiz, familiakoekin egitea nahiago dute (% 38,2).
Euskal Jokoaren Behatokiak adierazten du, 2024tik aurrera, jokalari intentsibo eta arriskuan daudenek ezin dutela kreditu-txartelekin ordaindu, jokabide problematikoak murriztera bideratutako neurria.
Era berean, txostenak kontzientziazioan izan den hazkundea nabarmentzen du. Joera hori joko-lokaletarako sarbidea autodebekatzeko erregistroetan borondatez inskribatutako pertsonen kopuruan izandako hazkundean ikus daiteke, 2021etik hirukoiztu egin baita, 1.333tik 4.499ra igoz.
Argazkia: shutterstock.com
Advertisements
