16 eta 17 urte bitarteko hogeita hamar bat gazte Nafarroan barrena ibili dira uztailean zehar ‘Ruta al exilio’ren eskutik. Ibilbidean zehar gazteek errepublikar erbestealdiaren memoriarekin harremana duten lekuak bisitatu dituzte. Izan ere, hezkuntza-ibilbide horren xedea da Nafarroan, Katalunian eta Frantziako hego-ekialdean diren errepublikar erbestealdiaren memoriaren tokiak ezagutzera ematea. Ibilbidearen jarduera, funtsean, tailer historiko eta kulturalak, mendi martxak eta museo eta memorialetara bisitak egitean datza.
Injuvek antolatzen du ibilbidea Nafarroako Memoriaren Institutuarekin eta Nafarroako Gazteriaren Institutuarekin batera. Parte-hartzaile gazteek Nafarroan Memoria Historikoaren lehen Tokia izendatu zen Sartagudako Memoriaren Parkea bisitatu dute. Jarraian Erreniegako gaina bisitatu dute inguruan eraildako errepresio frankistaren biktimak gogorarazten dituen monolitoa ezagutzeko. Iruñean, berriz, 1936. eta 1945. urteen bitartean izan ziren atxilotze-zentroak bisitatu dituzte.
Ibilbidea Nafarroan
Programak Gazteluko Legarrea leizera bisita egin zuen Juana Josefa eta bere familiaren hilketa gogoratzeko. Gazteek Etxalarreko kontrabandoaren ibilbidea egiteko aukera ere izan dute gauez. Ibilbide hori Frantziarako erbesteratze-bide ere bihurtu zen.
Ibilbidearen laugarren etapan, Sorogain eta Lastur artekoan, parte-hartzaileek GR225 bidea jarraitu zuten Urepeleraino ‘Askatasunaren botilak’ martxaren barruan. Hortik Berara joan ziren Argaitzeko harrobia ezagutzeko eta frankismo garaiko bunkerrak ezagutzeko.
Taldeak Nafarroa utzi zuen uztailaren 19an, Pirinioetan den Gurs herrira joateko. Hemen ezagutu zuten 1936ko estatu-kolpearen eta gerra zibilaren ondoren erbesteratu behar izan zuten ia bostehun nafar inguru, beste milaka lagunekin batera, preso egondako eremua. Gursetik, gazteek Kataluniarantz jarraitu zuten.
