Nafarroako Museoak Irulegiko Eskua eta Loizuko Gizona ikusgai izango ditu, modu iraunkorrean, bere Historiaurreko areto berrituan. Nafarroa zein Europa-mailan azken urteetako aurkikuntza esanguratsuenen artean dauden bi pieza horiek kontserbazio eta segurtasun baldintza ezin hobeetan erakutsiko dira. Gainera, pieza hauei Abauntzeko mapa deritzonaren kokapen berri ikusgarriagoa gehituko zaie. Pieza hori grabatuen xehetasunak hobeto ikustea ahalbidetzen duen bitrina berri batean ikusi ahal izango da.
Irulegiko eskua eta Loizuko Gizakia
Irulegiko Eskua, 2021ean aurkitua izan zen Mattin Aiestaran de la Sotillak zuzendutako indusketetan Irulegiko herrixka baskoian. K.a. I. mendearen lehen laurdeneko aurkikuntza berezia da. Eskuineko esku forma duen brontze xafla bat da, epigrafia paleohispanikoaren artean teknika paregabea erabiliz egindako inskripzioa duena, zizelkatzea eta punteatua konbinatuz. Testua, zeinu baskoietan idatzia, babes formula edo eskaintza gisa interpreta liteke.
Bestalde, Loizuko Gizona, K.a. 9400 inguruan datatua, munduko eskeletorik osoenetakoa da ehiztari-biltzaileen azken populazioak aztertzeko. Aurkikuntza 21-25 urteko gizon bati dagokio, 160 cm-ko altuerakoa, heriotza bortitzez hil zena bere garezurreko kolpe batek erakusten duenez. Bere gorpua Errotalde I haitzuloko galeria urrun batean utzi zuten, inguruko hormetan labar-pinturak zituen testuinguru erritualean.
Erakusketa, esan bezala, Abauntzeko Maparen aurkezpen berri batekin osatu da, K.a. 9815. urteko pieza bat, Abauntz haitzuloaren inguruko geografia-ezaugarriak modu eskematikoan irudikatzen dituena. Bertan azaltzen dira, adibidez, Zaldazain erreka, Ultzama ibaia, San Gregorio mendia, Muñoko hezegunea, etab. Bitrina berriak ikusizko komunikazio-sistema zahar horren grabatuak xehetasun handiagoz ikusteko aukera emango du.
60 aditu baino gehiagok parte hartu dute haien kontserbazioa eta zabalkundea ahalbidetu duten ikerketa-lanetan. Museoak bitartekaritza zerbitzua eskainiko du gaztelaniaz eta euskaraz, eta hitzaldi ziklo bat iragarri du 2025aren hasierarako.
Aretoa, museoaren -1 solairuan kokatua, doan bisitatu ahal izango da zentroaren ohiko ordutegian: asteartetik larunbatera 9:30etik 14:00etara eta 17:00etatik 19:00etara, eta igande eta jaiegunetan 11:00etatik 14:00etara.
Argazkia: Nafarroako Museoa
Advertisements
