Gaur egun, taldeko sexu-erasoak gero eta kezkagarriagoak dira gure gizartean. Duela gutxiko datuen arabera, haurtzaroko 10 sexu-erasotik 8tan biktima neska edo nerabe bat da. Datu horrek agerian uzten du sexu-indarkeriaren testuinguruetan neskak edo nerabeek duten kalteberatasun larria.
Egoera zaila da. Save the Childrenek nerabezaroko sexu-indarkeriari buruzko ikerketa bat argitaratu du, “Isilaraziak”. Ikerketa honetan nabarmentzekoa da pertsona batek baino gehiagok egindako sexu-erasoen gorakada kezkagarria dela. Azken urteotan, mota horretako erasoek % 64 baino gehiago egin dute gora. Hala ere, oraindik urrun dago banakako sexu-erasoen kopuruetatik, 2022an guztizkoaren % 4,2 baitira.
Txostenak erakusten du sexualitatearen eraikuntzan desberdintasuna dagoela eta neskei zein mutilei eragiten diela, modu desberdinean bada ere. Halaber, hezkuntza afektibo-sexualaren eta teknologia berrien erabilera seguru eta arduratsuaren garrantzia azpimarratzen du. Prestakuntza hori funtsezkoa da sexu-indarkeria prebenitzeko, haurrei baimenaren mugak ulertzen eta errespetatzen, eta teknologia digitalak modu seguruan erabiltzen irakatsiz.
Sexu indarkeria gazteen artean
Azterlanaren arabera, halaber, 2022an 18.731 salaketa jarri ziren Espainian sexu indarkeriagatik, eta horietatik ia erdiak (% 45) 18 urtetik beherakoak ziren. Salaketa horietatik, % 82 neskei edo nerabeei zegozkien, eta horrek nabarmentzen du neskatoa izatea oraindik ere arrisku-faktore esanguratsua dela horrelako erasoak jasateko. Gainera, kasuen % 97an, erasotzailea gizonezkoa zen, delitua 14–17 urte bitarteko helduek edo nerabeek egindakoa zen kontuan hartu gabe.
Pornografiak ere errua du. Pornografiak gazteen sexualitatearen konfigurazioan garrantzia du, izan ere “Sexu-(Des)informazioa” txostenaren arabera, 10 nerabetatik ia 7k pornografia kontsumitzen dute, eta eduki horietako sarbidea 12 urterekin hasten da. Online pornografia masiboa, doakoa eta mugagabea da, eta sarritan eduki bortitzak eta desberdinak ditu.
Eduki horiek eragin negatiboa dute nerabeengan, baimenik eza, gorputzen estigmatizazioa eta emakumeen kosifikazioa bezalako portaerak normalizatzen baitituzte. Pornografian irudikatutako rolek, non gizonak nagusi diren eta emakumeak otzanak, genero-estereotipoak eta harreman desberdinak betikotzen laguntzen dute. Baita ere, pornografiak mutilek eta neskek erreproduzitu ditzaketen alderdi batzuk erakusten ditu. Hala nola, gizonek baimenik eskatu beharrik ez izatea edo baimenik ez ematea, antisorgailurik ez erabiltzea, gorputzak estigmatizatzea, eta emakumea plazer-objektu gisa gauzatzea edo rol desberdinak ezartzea: nagusitasuna, mutilentzako, eta mendetasuna, neskentzako.
Sexualitatearen eraikuntza
Ikerketak azpimarratzen du genero-desberdintasunak markatzen duela nerabezaroan sexualitatearen eraikuntza. Neskek eta mutilek genero-rolak eta estereotipoak barneratzen dituzte haurtzarotik, jostailuek komunikabideek eta sare sozialek eraginda. Neskak, adibidez, maitasunean eta edertasunean zentratzeko, sexualki atseginak izateko eta sexualitatea isilpean bizitzeko baldintzatuta daude. Mutilek, bestalde, fisikoki indartsuak eta sexualki aktiboak izaten eta emozioak ez erakusten ikasten dute, kontrolatzeko eta menderatzeko jarrerak hartuz.
Funtsezkoa da biktimei beharrezko informazioa ematea, laguntza non bilatu jakin dezaten. Biktimak desmitifikatzea eta kontakizunak erasotik igarotako denboraren arabera alda daitezkeela ulertzea funtsezkoak dira laguntza egokia emateko.
Gainera, erasoarekin lotutako online edukiak zabaltzeak kaltea areagotzen du, horiek desagertzea zailduz eta etengabeko birbiktimizazioa eraginez. Biktimek eskubidea dute arreta integrala jasotzeko, oneratzeko eta ordaina jasotzeko, bai maila sozialean, bai psikologikoan.
Nerabezaroko sexu-indarkeria arazo larria eta alderdi anitzekoa da, eta ikuspegi integrala behar du. Adin goiztiarretatik hezkuntza afektibo-sexuala, indarkeriazko pornografiaren desnormalizazioa eta biktimei laguntza integrala ematea urrats erabakigarriak dira indarkeria-mota horri aurre egiteko eta prebenitzeko. Baterako ahaleginaren bidez bakarrik babestu ahal izango ditugu gure gazteak, eta guztiontzako gizarte bidezkoagoa eta seguruagoa eraikiz.
Save the Childrenetik ohartarazten dugu indarkeria-mota hauek gora egin dutela, eta txiki-txikitatik heziketa afektibo-sexuala jasotzeak erdira murriztu ditzakeela nabarmentzen dugu. Zifra horrek kezkagarriak diren arren, gogoratu behar dugu arazoaren zati txiki bat baino ez direla. Salaketak ugaritzeak ez du esan nahi, nahitaez, kasuak ugaritu egin direnik, baizik eta kontzientzia sozial handiagoa dagoela.
Argazkia: Save the Children.
